Gebelik süresince en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından birisi de anemi diğer bir deyişle kansızlıktır. Gebelikte kansızlık probleminin çeşitli nedenleri olabilir, ancak çözüm için izlenecek yollar birbirine oldukça benzer. Bu açıdan genel olarak faydalı olması açısından hamilelikte kansızlık için ne yemeli, nelere dikkat edilmeli ve türevi konulara değinilmesi yararlı olacaktır.
Demir eksikliği, anemi ve kansızlık aynı anlama gelmektedir.
Hamilelikte Kansızlık (Anemi) Neden Olur?
Hamileyken vücudunuzdaki kan hacmi hem size hem de bebeğinize yetebilmek adına % 50 oranında artar ki bu da oldukça büyük bir artış demektir. Kan hacmindeki bu artış vücudun en ücra köşelerine oksijen taşıyan hemoglobinin azalmasına neden olmakta, mevcut hemoglobinler yetmemektedir. Bu da kansızlık probleminin ortaya çıkmasına, hamilelerin halsiz ve bitkin hissetmesine neden olmaktadır.
Kansızlık problemiyle yüzleşen kişilerin çoğu hamilelikten önce ya da hamilelik sırasındaki diyetinde yeterince demir, B12 ve folik asit barındırmamaktadır. Gebelik süresince artan hemoglobin ihtiyacının karşılanması için demir, B12 ve folik asit açısından zengin bir beslenme programının takip edilmesi gerekecektir.
Hamilelikte kansızlık belirtileri sorunuyla yüzleşen kadınlar kendisini halsiz ve zayıf hissetmektedir. Gündelik işlerini yerine getirmekte dahi zorlanan anne adaylarının bu konuyla ilgili kansızlık, demir eksikliği veya aynı anlama gelmesi itibariyle anemiyi suçlaması mümkündür.
Kansızlık probleminin ortaya çıkmasının en önemli nedeni normalden daha az kırmızı kan hücresine sahip olunması ya da kırmızı kan hücrelerinin yeterince hemoglabin içermemesidir. Hemoglobin en basit haliyle ciğerlerden vücudun geri kalanına oksijen taşıyan zengin protein hücreleridir. Yeterince hemoglobin olmaması durumunda vücudun ücra köşelerine oksijen taşınması zorlaşır, bu da halsizlik ve bitkinlik gibi çeşitli semptomların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Gebelik içerisinde ortaya çıkan kansızlık problemi genellikle ikinci ve üçüncü trimester (üç aylık dönem) içerisinde ortaya çıkar. Bazı küçük beslenme değişiklikleriyle üstesinden gelinmesi mümkün gibi görünse de çeşitli nedenlerle bazı kadınların beslenme değişikliğinden ziyade ilaç tedavisi görmesi gerekebilir.
Bu açıdan mutlaka doktorunuzla bu sorunu görüşmüş olmanız önemlidir.
Gebelikte Kansızlık Belirtileri
Gebeliğin erken dönemlerinde ortaya çıkan kansızlık belirtileri hamilelik belirtileriyle karıştırılır ve bu da kansızlık probleminden muzdarip olunduğu konusunda anne adaylarının kafa karışıklığı yaşamasına neden olur. Kansızlık nedeniyle vücutta meydana gelebilecek semptomlar şu şekilde sıralanabilir:
- Aşırı yorgunluk,
- Zayıf ve bitkin hissiyat,
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Nefes darlığı,
- Hızlı ya da düzensiz kalp atışı,
- El veya ayaklarda uyuşma ya da soğukluk hissi,
- Vücut ısısının düşüşü,
- Ten renginde solgunluk,
- Göğüste ağrı,
- Agresif hissiyat.
Bu problemlerden herhangi birisi ya da birkaçı mevcutsa bu durumu mutlaka doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Çünkü bu semptomlardan bazıları B12 eksikliğinden de kaynaklanabilir ve bunun hangisinden kaynaklandığını ancak doktorunuz bilebilir.
Kansızlık Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz kansızlık probleminin söz konusu olup olmadığını anlamak için kanı oluşturan çeşitli hücreleri sayar (CBC) ve bu sayım sonrasında hangi kan hücresinin ne oranda var olduğunu saptar. Eğer kırmızı kan hücresi sayısı düşükse doktorunuz tarafından kansızlık teşhisi koyulacak, mevcut kansızlığın türünü saptamak için ek kan testleri yapılacaktır.
Kansızlık Tedavisi için Beslenme
Gebelikte kansızlık problemi yaşayan kadınların çoğu bu sorundan kolaylıkla ve kısa süre içerisinde kurtulabilir. Daha fazla demir tüketimi kansızlık problemiyle mücadele etmek için oldukça önemlidir. Bu açıdan doktorunuzla tüketebileceğiniz takviyeler hakkında görüşme sağlayabilirsiniz.
Günlük besin değeri ihtiyaçlarınızı karşıladığınız dan emin olmak için mutlaka bir diyetisyenle temas kurmanız gerekir. Kesinlikle kendinize teşhis koyarak takviye kullanmaya başlamayın. İhtiyacınız olmadığı sürece takviye kullanmayın ve doğrudan ihtiyacınızı karşılamanın yollarını araştırın.
C vitamini yönünden zengin besinler ya da kuru erik suyu iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
Demir takviyesi kullanmadan önceki bir ya da iki saat içerisinde demir emilimini engelleyeceği için süt, peynir, yoğurt, yumurta, ıspanak, kepekli tahıllar, kahve ve çaydan uzak durun.
Demir yönünden zengin kümes hayvanı, yeşil yapraklı sebzeler, mercimek, fasulye ve sığır eti tüketiminizi artırın.
Demir takviyesi kullananların mide bulantısı problemiyle karşılaşması ya da mevcut sabah bulantılarının şiddetlenmesi beklenir. Bu açıdan daha küçük porsiyonlar tüketmeyi, daha sık yemek yemeyi ve bol su tüketmeyi düşünmeniz gerekir. Mide bulantısı problemiyle karşılaştığınızda demir takviyesini uyumadan hemen önce almayı düşünün, bu sayede emilim gerçekleşecek fakat mide bulantısını hissetmeyeceksiniz.
Her türde kansızlık probleminin önlenmesi mümkün olmasa da gebelik süresince dengeli bir beslenme programının izleniyor olması halinde kansızlık probleminden korunabilirsiniz. Bunun için gebe kalmadan önce günde 18 mg olan demir ihtiyacını gebelik süresince günde 27 mg’a çıkarmak gerekir. Buna ek olarak folik asit ve B12 yönünden zengin besinlerin tüketimine de dikkat edilmesi gerektiği unutulmamalıdır. Demir içeriği yüksek şu besinlerin tüketimi ihtiyacınızı karşılamanızda size yardımcı olabilir:
- Yağsız sığır eti (100 gramda 2 mg)
- Karaciğer eti (100 gramda 5 mg)
- Fasulye ve baklagiller (yarım fincan fasulyede 4 mg, yarım fincan mercimekte 3 mg)
- Yeşil yapraklı sebzeler (1 su bardağı pişmiş ıspanakta 6 mg)
- Tohum ve kuruyemiş (100 gram kajunun içinde 6 mg)
- Bitter çikolata (100 gram içinde 2 mg)
- Fırında patates (orta büyüklükte bir patates içinde 2 mg)
Kansızlık korkutucu olsa da kolaylıkla tedavi edilebilir, doktor tavsiyesi almak için mutlaka bir randevu alın.
